Odsjek za sociologiju

Prvi studij sociologije u Bosni i Hercegovini započinje sa osnivanjem Katedre za filozofiju 1956. godine. Odsjek je prvobitno djelovao kao Odsjek za filozofiju i sociologiju čiji je respektabilan naučni i nastavnički kadar decenijama oblikovao filozofske, sociološke, kulturološke i jezičke discipline kroz kontinuiran pedagoški, nastavni i naučni angažman i na osnovu kojeg je u konačnici stvorio pretpostavke da se iz katedre za sociologiju razvije  samostalan Odsjek za sociologiju 2010.godine. Studij sociologije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu bio je prvi studij iz oblasti društvenih nauka takvog tipa u Bosni i Hercegovini organiziran nakon Drugog svjetskog rata. Odsjek za filozofiju i sociologiju, te Katedra za sociologiju stoga je kroz pripremu stručnog kadra neposredno zaslužna i za osnivanje drugih srodnih studijskih grupa na Univerzitetu u Sarajevu i univerzitetima u Bosni i Hercegovini, te se s pravom može smatrati njihovim začetnikom. Od 2017/2018 akademske godine osnovana je i nova studijska grupa Sociologija i etnologija koja predstavlja prvi studij etnologije u Bosni i Hercegovini. Institucionalno bavljenje etnologijom, kao i istraživačka i izdavačka djelatnost do tada je najvećim dijelom povezana sa Zemaljskim muzejom Bosne i Hercegovine. Studij Sociologije i etnologije cilja ka cjelovitom akademskom, naučnom i sistematskom proučavanju etnologije, kao i stvaranju stručne i naučne baze edukacijom kadra koji će kroz etnografski rad moći valjano pratiti, bilježiti i tumačiti  brojne svakodnevne i značajne promjene u životu stanovnika BiH. Studij se pored angažmana sociologa, ostvaruje i putem međuodsječke saradnje, jer je kadrovski pojačan nastavnicima sa drugih Odsjeka na Filozofskom fakultetu (Odsjek za historiju, Katedra za arheologiju) koji su angažirani u izvođenju nastave kao i nastavnicima-vanjskim saradnicima i gostujućim profesorima. U akademskoj 2020/2021 godini počinje sa radom i drugi ciklus ovog studija.

Na Odsjeku za sociologiju se danas ostvaruje studij temeljnih socioloških disciplina i aktuelnih pitanja relevantnih za savremena društvena kretanja. U tom smislu, na Odsjeku za sociologiju se kontinuirano proučavaju discipline koje potpadaju pod oblast društvenih i političkih teorija, a korespondiraju sa srodnim studijima sociologije u akademskim zajednicama u svijetu. Studij sociologije se organizira u tri ciklusa studija (dodiplomski, diplomski i doktorski studij). Odsjek periodično organizuje regionalne i međunarodne konferencije iz oblasti društvenih nauka čime se legitimira u međunarodnom akademskom prostoru. U pogledu naučnih istraživanja, na Odsjeku su odbranjene doktorske disertacije koje kritički tematiziraju najznačajnija imena i probleme klasične i savremene sociologije, a tiču se kritike zapadnoevropske slike društva, savremenih teorijskih i empirijskih problema, teorijske i historijske sociologije (Opća sociologija, Historija društvenih i političkih teorija), Posebnih sociologija (Sociologija kulture, Sociologija religije, Urbana sociologija, Sociologija komunikacije, Socijalna ekologija, Socijalna antropologija, Sociologija porodice, Sociologija elita itd),  Sociologija znanja i znanosti, Sistemske sociologije (Sociologija politike, Ekonomska sociologija). Na doktorskom studiju Savremena sociologija i globalizacijski procesi su pored drugih kandidata svoje teze odbranili i asistenti, a današnji nastavnici Odsjeka za sociologiju.

Odsjek za sociologiju doprinosi kulturnom, političkom i javnom životu Bosne i Hercegovine činjenicom da su njegovi članovi aktivno uključeni u sve društvene procese koji se odvijaju u državi obnašajući najviše političke i javne funkcije. Prof. dr Ivo Komšić bio je član predsjedništva BIH, predsjedavajući Doma Naroda FBIH i gradonačelnik Grada Sarajeva, dekan Filozofskog fakulteta); Prof.dr. Salih Fočo dekan Filozofskog fakulteta u dva mandata, kao i prorektor Univerziteta u Sarajevu. Nastavno-naučno osoblje Odsjeka za sociologiju od osnivanja učestvuje i u djelovanju Znanstveno-istraživačkog inkubatora (ZINK)-prvog bosanskohercegovačkog inkubatora koji za cilj ima promociju rada mladih istraživača Filozofskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu u zemlji i šire. Ostvarivanjem saradnje sa kompatibilnim inkubatorima na evropskim znanstveno-istraživačkim institutima i univerzitetima sudjeluju u kreiranju mreže odličnosti otvarajući prostor za participaciju u različitim internacionalnim, evropskim i regionalnim projektima. ZINK kolokviji putem kojih se održava vitalnost akademske debate sastavni su dio aktivnosti inkubatora kao i objavljivanje indeksiranog časopisa SOPHOS u kojem su aktivni i članovi Odsjeka za sociologiju.

Prije nego je formiran Odsjek za sociologiju, pri tadašnjoj Katedri za sociologiju Odsjeka za filozofiju i sociologiju sociološke grupe predmeta predavali su profesori Odsjeka za filozofiju i sociologiju.

Članovi/-ice Odsjeka za sociologiju danas su:

dr. Salih Fočo, dr. Ivo Komšić, profesor emeritus, dr. Vedad Muharemović, dr. Jelena Gaković, dr. Tomislav Tadić, dr. Adnan Fočo, Tatjana Žarković, MA.

Studijski programi

Na Odsjeku za sociologiju se mogu upisati studijski programi I. ciklusa u svojstvu redovnog, redovnog samofinansirajućeg i vanrednog studenta u trajanju od tri godine, odnosno 6 semestara (180 ECTS) za sticanje zvanja BAKALAUREAT/BACHELOR.

Studijski programi I. ciklusa studija

Jednopredmetni studij

Sociologija

Dvopredmetni studij

Sociologija i druga studijska grupa

Sociologija i etnologija

Nakon završenog I. ciklusa studija, studenti mogu upisati studijski program II. ciklusa u svojstvu redovnog, redovnog samofinansirajućeg i vanrednog studenta u trajanju od dvije godine, odnosno 4 semestra (120 ECTS) za sticanje zvanja MAGISTAR/MASTER.

Studijski programi II. ciklusa studija

Jednopredmetni studij

Sociologija

Dvopredmetni studij

Sociologija i etnologija