Odsjek za filozofiju

Katedra, kasnije Odsjek za filozofiju, formiran je u jesen 1956. godine, kada je upisana i prva generacija studenata. Prethodnih godina (prije 1956. godine) vršene su intenzivne pripreme u smislu njezinog kadrovskog jačanja. Prvi nastavnici na ovom Odsjeku bili su Andrija Krešić, IvanFocht, Ante Fiamengo i Šefkija Žuljević. Nekoliko godina kasnije, ojačan je novim nastavnicima i saradnicima: Vanja Sutlić, Abdulah Šarčević, Ante Pažanin i Olga Kozomara. U junu i septembru 1960. diplomirala je nekolicina studenata prve generacije upisanih studeneta, a dvoje od njih (Jelena Berberović i KasimProhić) uskoro su izabrani za asistente. Sljedstveno razvitku naučno-stručne i pedagoške djelatnosti na Filozofskom fakultetu, na Odsjeku je 1971. godine otvoren postdiplomski studijza filozofiju i marksizam koji pripremao stručne kadrove za naučnu djelatnost. Dugo vremena Odsjek se zvao Odsjek za filozofiju i sociologiju, a od 2010. izdvojen je kao samostalan Odsjek za sociologiju.

Unutar redovne naučne i pedagoške djelatnosti Odsjek se orijentirao na kontinuirano proučavanje filozofskih disciplina osobenih za koncept ovog studija. Na Odsjeku se ostvaruje studij historije filozofije (antička, srednjevjekovna, novovjekovna i savremena), metafizike, logike, estetike, etike, epistemologije. Na planu naučnih istraživanja, na Odsjeku su odbranjene doktorske disertacije koje kritički tematiziraju najznačajnija imena i probleme klasične i savremene filozofije, a tiču se kritike zapadnoevropske metafizičke tradicije, savremenih logičkih teorija i spoznaje, filozofije jezika, kritike povijesti, kritike religije, kritike tradicionalnih i suvremenih etičkih teorija i pozicija, kognitivne znanosti, analitičke filozofije, itd. Na Odsjeku je odbranjen veliki broj magistarskih radnji i doktorskih disertacija.U okviru naučne i pedagoške djelatnosti Odsjek se orijentirao na proučavanje filozofskih disciplina osobenih za koncept ovog studija, a to su prije svega historija filozofije (antička, srednjovjekovna,novovjekovna i savremena), metafizika, logika, estetika, etika i epistemologija.

Od značajnijih rezultata koji su ostvarili članovi Odsjeka izdvaja se filozofijska biblioteka Logos, Hrestomatija etičkih tekstova, te časopis Dijalog, prvi filozofijski časopis u Bosni i Hercegovini. Članovi Odsjeka su pokrenuli Znanstveno-istraživački inkubator (ZINK), filozofsko društvo THEORIA i ACADEMIU ANALITICU - društvo za razvoj logike i analitičke filozofije u BiH. Odsjek za filozofiju je aktivno učestvovao u organizaciji XXVIII Hegelovog kongresa (Internationale Hegel Kongress-Hegel und die Moderne) koji se održao u Sarajevu 2010. i u kojem je učestvovalo više od 100 eminentnih učesnika iz cijelog svijeta.

Odsjek je izdavač dva časopisa koja čine naučnu bazu za nastavnike, saradnike i studente-istraživače Odsjeka: SOPHOS - časopis mladih istraživača i THEORIA-časopis za filozofiju.

Članovi Odsjeka su dobitnici brojnih naučnoistraživačkih stipendija (Humboldt, Fulbright, Heinrich Böll, itd)  koje su omogućile gostovanja na brojnim univerzitetima širom svijeta. Odsjek je i dio CEEPUS mreže odsjeka za filozofiju pod nazivom Philosophy and Interdisciplinarity u kojoj se nalaze odsjeci za filozofiju iz brojnih zemalja: Austrija (Grac), Slovenija (Ljubljana), Poljska (Varšava, Krakov), Hrvatska (Zagreb, Split, Osijek), Srbija (Novi Sad, Niš), Bugarska (Sofija),Sjeverna Makedonija (Skoplje), itd. Odnose sa svjetskim filozofskim središtima Odsjek je gajio i pozivanjem na predavanja stranih filozofa. Svojim predavanjima u Odsjeku su tako gostovali: Richard Rorty, Bernhard Waldenfels, Manfred Frank, Otfried Höffe, PirminStekeler-Weithofer i mnogi drugi.

Sa Odsjeka su funkciju Dekana Filozofskog fakulteta obnašali: Kasim Prohić, Salih Fočo i Ivo Komšić. Funkciju Rektora Univerziteta u Sarajevu obnašao je Arif Tanović. Sa Odsjeka su ostvarili članstvo u ANUBiH: Ivan Focht, Arif Tanović, Muhamed Filipović, Abdulah Šarčević i Vladimir Premec.

Članovi Odsjeka su od njegovog osnivanja svojim javnim angažmanom učestvovali i doprinosili društvenom i kulturnom životu Bosne i Hercegovine, prije i nakon njenog osamostaljenja i obnašali neke od najznačajnih političkih funkcija u našoj zemlji. Članovi Odsjeka su, također, za svoj rad dobili neka od najvažnijih društvenih priznanja kao što su Šestoaprilska nagrada grada Sarajeva, 27-julska nagrada, Nagrada Veselin Masleša i druge.

Nastavnici/-ice i saradnici/-ice

Na Odsjeku za filozofiju su radili kao profesori/-ce ili asistenti/-ce:

Dr. Ante Fiamengo, dr. Andrija Krešić, dr. Šefkija Žuljević, dr. Milan Damnjanović, dr. Vanja Sutlić, dr. Arif Tanović, dr. Ivan Focht, dr.Abdulah Šarčević, dr. Muhamed Filipović, dr. Ante Pažanin,  dr. Esad Ćimić, dr. Rudolf Stojak, dr.RistoTubić, dr. Rasim Muminović, dr. VojinSimeunović, dr. Kasim Prohić, dr. Jelena Berberović, dr. Vladimir Premec, dr. Spasoje Ćuzulan, dr.Aleksa Buha, dr. Fatima Lačević, dr. Predrag Finci, dr. Ivo Komšić, dr. Salih Fočo, dr. Sulejman Bosto, dr. Ugo Vlaisavljević, dr. Mišo Kulić, dr. Jasminka Babić-Avdispahić, dr. Jelena Gaković, dr. Vedad Muharemović, dipl. Toni Renić, dipl. Tijana Okić.

Članovi/-ice Odsjeka za filozofiju danas su:

Dr. Nijaz Ibrulj, dr. Samir Arnautović, dr. Nevad Kahteran, dr. Damir Marić, dr. Kenan Šljivo, dr. Džana Rahimić.

Studijski programi

Na Odsjeku za filozofiju se mogu upisati studijski programi I. ciklusa u svojstvu redovnog, redovnog samofinansirajućeg i vanrednog studenta u trajanju od tri godine, odnosno 6 semestara (180 ECTS) za sticanje zvanja BAKALAUREAT/BACHELOR.

Studijski programi I. ciklusa studija

Jednopredmetni studij

Filozofija

Dvopredmetni studij

Filozofija i sociologija

Filozofija i druga studijska grupa

Nakon završenog I. ciklusa studija, studenti mogu upisati studijski program II. ciklusa u svojstvu redovnog, redovnog samofinansirajućeg i vanrednog studenta u trajanju od dvije godine, odnosno 4 semestra (120 ECTS) za sticanje zvanja MAGISTAR/MASTER.

Studijski programi II. ciklusa studija

Jednopredmetni studij

Filozofija - nastavnički smjer

Filozofija - znanstveni smjer